Τα διαστρέμματα αστραγάλου αποτελούν περίπου το 15% όλων των αθλητικών κακώσεων. Είναι ο τραυματισμός που προκύπτει όταν ο αστράγαλος σας διπλώνει ή στέφεται με τρόπο που ξεφεύγει από τα φυσιολογικά όρια της άρθρωσης. Αυτό υπερδιατείνει και τραυματίζει τους συνδέσμους που κρατάνε τον αστράγαλο σταθερό. συμβαίνει συνήθως σε αθλητές που ασχολούνται με αθλήματα πχ ποδόσφαιρο, μπάσκετ,τέννις, ρακμπυ, σύγχρονο χορό και μπαλέτο, τα οποία απαιτούν απότομες αλλαγές πορείας, άλματα και στροφές. Το έξω πλάγιο θυλακοσυνδεσμικό σύμπλεγμα της ποδοκνημικής είναι η ανατομική δομή η οποία συχνότερα υφίσταται κάκωση στα διαστρέμματα της ποδοκνημικής άρθρωσης. Η θεραπεία διαφέρει ανάλογα με την σοβαρότητα του τραυματισμού. Ιατρική εξέταση είναι απαραίτητη για να καθορίσουμε την πορεία της θεραπείας.
Αίτια
Τα αίτια ενός διαστρέμματος ποδοκνημικής άρθρωσης-αστραγάλου είναι τα εξής
- Ανώμαλη προσγείωση μετά από άλμα ή στροφή.Εμφανίζεται συχνά κατά την άθληση.
- Πτώση που διπλώνει τον αστράγαλο.
- Περπάτημα ή άσκηση σε ανώμαλο έδαφος.
- Όταν κάποιος άλλος σας πατήσει ή προσγειωθεί πάνω στο πόδι σας κατά τη διάρκεια της άθλησης (εμφανίζεται συχνά στο μπάσκετ).
Παράγοντες κινδύνου
Παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο να πάθει κάποιος διάστρεμμα ποδοκνημικής άρθρωσης αποτελούν τα παρακάτω
- Τρέξιμο ή περπάτημα σε ανισόπεδες επιφάνειες
- Ακατάλληλα υποδήματα. Πολλές φορές τα παπούτσια μας αν είναι φθαρμένα, δεν είναι το σωστό νούμερο ή έχουν μεγάλο τακούνι μπορεί να οδηγήσει σε διάστρεμμα στην ποδοκνημική άρθρωση λόγω του διαφορετικού τρόπου βάδισης.
- Παλαιότεροι τραυματισμοί στον αστράγαλο όπως διάστρεμμα κάνουν την άρθρωση πιο επιρρεπή σε έναν επανατραυματισμό.
- Εμφανίζονται συνήθως σε αθλήματα επαφής όπως ποδόσφαιρο, καλαθοσφαίρηση, πετοσφαίρηση, ράκμπυ,στο τρέξιμο σε ανώμαλο έδαφος αλλά και σε αθλητές που ασχολούνται με τον σύγχρονο χορό και το μπαλέτο.
- Εμφανίζονται συχνά σε άτομα με κακή φυσική κατάσταση. Άτομα που δεν έχουν δύναμη και ελαστικότητα στην περιοχή της ποδοκνημικής άρθρωσης.
Συμπτώματα
Τα συμπτώματα ενός διαστρέμματος ποδοκνημικής- αστραγάλου ποικίλλουν και εξαρτώνται ανάλογα με την σοβαρότητα του τραυματισμού. Γενικά παρατηρείται
- Οίδημα
- Αδιάκοπος πόνος
- Ευαισθησία στην αφή
- Πόνος κυρίως όταν η άρθρωση φορτίζεται
- Μώλωπες
- Περιορισμένο εύρος κίνησης.
- Αστάθεια. Ο ασθενής αισθάνεται την άρθρωση να μη είναι σταθερή κατά την βάδιση.
- Δυνατός ήχος κατά τον τραυματισμό.
Διάγνωση
Η κλινική διάγνωση του διαστρέμματος ποδοκνημικής-αστραγάλου μπορεί να γίνει μέσω της έγκυρης και αξιόπιστης εξέτασης Μηχανικής Διάγνωσης & Θεραπείας (ΜΔΘ) του γόνατος.
Ο κλινικός λαμβάνει λεπτομερές ιστορικό, όπου καταγράφονται αναλυτικές πληροφορίες σχετικά με τη διαχείριση της καθημερινότητας (προφίλ του ασθενούς), τις λειτουργικές ανικανότητες λόγω του πόνου, λεπτομέρειες σχετικά με τη φύση και την εξέλιξη του πόνου/επεισοδίου, τις δραστηριότητες που επιδεινώνουν/βελτιώνουν τα συμπτώματα, το προηγούμενο ιστορικό και την κατάσταση της υγείας του, την πιθανή φαρμακευτική αγωγή που ακολουθεί και τις εξετάσεις απεικονιστικές/εργαστηριακές που διαθέτει ο ασθενής.
Η φυσική εξέταση που ακολουθεί περιλαμβάνει την επισκόπηση της άρθρωσης (θερμότητα,οίδημα,ερυθρότητα,ευαισθησία), την απώλεια κίνησης στις ενεργητικές και παθητικές κινήσεις και τη συμπεριφορά των συμπτωμάτων, κάτω από προσδιορισμένες κινητικές δοκιμασίες (επαναλαμβανόμενες κινήσεις ή παρατεταμένες θέσεις ενεργητικά ή παθητικά/ με ή χωρίς αντίσταση). Υπάρχει πιθανότητα ο κλινικός να ζητήσει πιο εξειδικευμένες απεικονιστικές εξετάσεις για να προσδιορίσει το μέγεθος της βλάβης των ιστών.
Θεραπεία
Οι αρχές θεραπείας θα εφαρμοστούν με βάση τα ευρήματα της κλινικής εξέτασης ΜΔΘ. Οι οδηγίες θα είναι εξατομικευμένες και θα έχουν στόχο στη γρηγορότερη δυνατή αποκατάσταση και βελτιώσεις, τόσο στη συμπτωματική, κινητική, όσο και λειτουργική εικόνα του ασθενούς. Με βάση τις πρόσφατες κλινικές οδηγίες φάνηκε πως η εσπευσμένη προοδευτική φόρτιση βασισμένη σε ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα θεραπευτικών ασκήσεων είναι αποτελεσματικότερη βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα από την πλήρη ακινητοποίηση για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Ο κλινικός μπορεί στα πρώτα στάδια να συστήσει ακινητοποίηση, για τον περιορισμό της φλεγμονώδους αντίδρασης και σχετικά σύντομα θα προσδιορίσει ένα εξατομικευμένο και προοδευτικό πρόγραμμα θεραπευτικών ασκήσεων, βασισμένο σε αυστηρά κλινικά κριτήρια. Σε μερικές περιπτώσεις έχει φανεί ότι διαστρέμματα χωρίς προφανή σημεία φλεγμονώδους αντίδρασης μπορούν να ανταποκριθούν γρήγορα στη μηχανική θεραπεία, από την πρώτη κιόλας ημέρα, βελτιώνοντας άμεσα τα συμπτώματα και την κινητικότητα του ποδιού.
Οι θεραπευτικές ασκήσεις ΜΔΘ συνιστούν συγκεκριμένες, εύκολες και στοχευμένες ασκήσεις με δεδομένη συχνότητα και αριθμό επαναλήψεων μέσα στην ημέρα, ώστε με ελάχιστο χρόνο (2 λεπτά τη φορά), ο ασθενής να βελτιώνει διαρκώς και σταθερά την κλινική του εικόνα.
Ομοίως οι οδηγίες θα περιλαμβάνουν σαφείς πληροφορίες για αποφυγή εξατομικευμένων προδιαθεσικών ή προκλητικών παραγόντων.
Η εκπαίδευση για αυτοθεραπεία είναι επίσης διαρκής στόχος της ΜΔΘ, κάνοντας τον ασθενή διαχρονικά ανεξάρτητο και ικανό για τη σωστή αποκατάσταση του. Τέλος, η εκπαίδευση για πρόληψη και η αποφυγή επιβαρυντικών παραγόντων συνιστούν τα μέγιστα στην αντιμετώπιση μελλοντικής υποτροπής.
