H τενοντοπάθεια αχίλλειου τένοντα γνωστή και ως τενοντίτιδα αχιλλείου είναι ένα σύνδρομο υπέρχρησης του αχίλλειου, του τένοντα που ενώνει τους μύες της γάμπας με την πτέρνα. Ο τένοντας αυτός έχει χρήση όταν περπατάμε , τρέχουμε κάνουμε άλματα η σηκωνόμαστε στα δάκτυλα. Η τενοντοπάθεια αχιλλείου προσβάλει κατά κύριο λόγο τους δρομείς που ξαφνικά αύξησαν την ένταση ή τη διάρκεια της προπόνησης αλλά μπορεί να εμφανίζεται συχνά σε άτομα μέσης ηλικίας που παίζουν αθλήματα όπως η αντισφαίρηση (τέννις) ή καλαθοσφαίρηση (μπάσκετ) περιστασιακά (πχ μόνο τα σαββατοκύριακα.). Οι περισσότερες περιπτώσεις τενοντοπάθειας αχιλλείου μπορούν να θεραπευτούν με σχετικά απλό τρόπο, στο σπίτι με τις υποδείξεις του κλινικού. Στρατηγικές αυτοθεραπείας είναι συνήθως απαραίτητες έτσι ώστε να αποτραπούν υποτροπές. Πιο σοβαρές περιπτώσεις τενοντοπάθειας αχίλλειου, οι οποίες δεν αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά μπορεί να οδηγήσουν και σε ρήξη αχίλλειου τένοντα.
Αίτια
- Φυσική δραστηριότητα. Οι μηχανικές φορτίσεις που ασκούνται στον τένοντα παίζουν ένα καθοριστικό ρόλο για την εξέλιξη της παθολογίας του τένοντα. Το τρέξιμο και τα άλματα είναι τα πιο συνηθισμένα αίτια στην τενοντοπάθεια αχίλλειου. Απότομη αύξηση στην ένταση ή στη συχνότητα ασχολείται κάποιος με την δραστηριότητα προσθέτει επίσης φορτίσεις στον τένοντα, όπως επίσης και η αλλαγή αθλητικών υποδημάτων ή της επιφάνειας προπόνησης.
- Χρόνια ασθένεια. Κάποιες ασθένειες διαταράσσουν την κυκλοφορία του αίματος στις αρθρώσεις, καθιστώντας πιο ευάλωτες τις δομές τους. Για παράδειγμα, νεφρική ανεπάρκεια, αυτοάνοσες νόσοι όπως ο ερυθηματώδης λύκος, η ρευματοειδής αρθρίτιδα και μεταβολικές ασθένειες όπως ο διαβήτης.
- Περιστασιακή άθληση (π.χ μόνο τα σαββατοκύριακα).
- Απότομες αλλαγές στην προπόνηση. Σε άτομα που ξαφνικά αύξησαν την ένταση ή τη διάρκεια της προπόνησης.
- Επιστροφή σε καθημερινές ή αθλητικές δραστηριότητες μετά από μεγάλα χρονικά διαστήματα αποφόρτισης (π.χ. μετά από χειρουργείο ή μετά από έναν τραυματισμό όπου το άτομο έμεινε στο κρεβάτι για αρκετές ημέρες)
- Ηλικία. Άτομα μεγαλύτερης ηλικίας είναι πιο επιρρεπή στις εκφυλιστικές παθολογίες του αχίλλειου τένοντα.
Συμπτώματα
- Πρωινή δυσκαμψία ή/και πόνος που υποχωρεί κατά τη διάρκεια της ημέρας με ήπια δραστηριότητα ή πόνος στα πρώτα βήματα, μετά από παρατεταμένο κάθισμα.
- Ήπιος πόνος στο πίσω μέρος του ποδιού ή από πάνω από την πτέρνα μετά από κάποια αθλητική δραστηριότητα (π.χ τρέξιμο) ενώ έντονος πόνος μπορεί να υπάρξει μετά από τρέξιμο αυξημένο σε ένταση και σε διάρκεια καθώς μπορεί να υπάρξει και μετά από ανάβαση σκάλας
- Τις περισσότερες φορές είναι οξύς, εντοπισμένος και διακοπτόμενος (κάθε φορά που φορτίζεται ο τένοντας), ενώ τα πρωινά ο πόνος είναι αρκετά ενοχλητικός. Πολύ συχνά ο πόνος βελτιώνεται με τη δραστηριότητα, αλλά μετά το πέρας της άσκησης ή το επόμενο πρωινό ο πόνος είναι χειρότερος.
- Πολλές φορές ο επηρεασμένος τένοντας είναι πρησμένος, ερυθρότερος και η ψηλάφηση είναι επώδυνη.
Παράγοντες κινδύνου
- Συνθήκες προπόνησης. Τρέξιμο με φθαρμένα παπούτσια ή σε διαφορετική επιφάνεια (όπως πχ τρέξιμο στην άμμο) ή σε ανάβαση αυξάνουν τον κίνδυνο για τενοντοπάθεια αχίλλειου.
- Απότομη επιστροφή σε καθημερινές ή αθλητικές δραστηριότητες μετά από τραυματισμό ή χειρουργείο.
- Φύλο. Είναι πιο συχνή στους άνδρες
- Ηλικία. Είναι πιο συχνή σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας.
Φυσικά προβλήματα
- Η πλατυποδία προκαλεί μεγαλύτερη τάση στον τένοντα
- Παχυσαρκία
Προβλήματα υγείας
- Ασθενείς με διαβήτη, ψωρίαση ή υψηλή αρτηριακή πίεση έχουν μεγαλύτερο ρίσκο να πάθουν τενοντοπάθεια.
- Φάρμακα. Κάποια φάρμακα συνδέονται με την τενοντοπάθεια.
Επιπλοκές
Διάγνωση
Συχνά προκύπτει η ανάγκη να διαφοροδιαγνωστεί η πραγματική αιτία των συμπτωμάτων και να διαχωριστεί αυτή καθεαυτή η παθολογία του τένοντα από μία παθολογία της ποδοκνημικής άρθρωσης ή της σπονδυλικής στήλης, που μπορεί αρκετά συχνά να προκαλούν συμπτώματα στη γάμπα ή στο πέλμα. Τα απεικονιστικά ευρήματα του υπέρηχου ή της μαγνητικής τομογραφίας (MRI) στερούνται διαγνωστικής εγκυρότητας, τις περισσότερες φορές και δεν μπορούν να κατευθύνουν τον κλινικό συλλογισμό, καθώς μπορεί να εμφανίζονται και σε ασυμπτωματικά άτομα, σε ένα μεγάλο ποσοστό.