Παθήσεις Άνω Άκρου

ΠΟΝΟΣ ΣΤΟΝ ΩΜΟ

Με τον όρο ωμαλγία εννοούμε τον πόνο στην περιοχή του ώμου ο οποίος μπορεί να προκύψει από την ίδια την άρθρωση του ώμου λόγω βλάβης των μαλακών και οστικών δομών που την απαρτίζουν. Ο πόνος στον ώμο μπορεί να είναι και αναφερόμενος, δηλαδή να προέρχεται δευτερογενώς από άλλη ανατομική περιοχή/δομή (π.χ. αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης) ή από κάποια άλλη παθολογία (π.χ. καρδιαγγειακή πάθηση, στομαχικά προβλήματα κα). Ο αναφερόμενος πόνος συνήθως δεν χειροτερεύει με τις κινήσεις του ώμου. Το φύλο κατέχει εξέχοντα ρόλο στην επικράτηση της ωμαλγίας, αλλά και στο άνω άκρο γενικότερα, με την παρουσία των συμπτωμάτων να είναι πιο συχνή στις γυναίκες.

Αίτια

Τα αίτια της ωμαλγίας είναι ποικίλα και σχετίζονται με το εάν ο πόνος προκύπτει από την ίδια την άρθρωση του ώμου ή από κάποια άλλη ανατομική περιοχή. Οπότε διακρίνουμε τα εξής πιθανά αίτια:
  • Τενοντίτιδα / Τενοντοπάθεια
  • Παθολογία της Αυχενικής μοίρας ΣΣ
  • Ασβεστοποιός τενοντίτιδα του υπαρακάνθιου τένοντα
  • Ρήξεις τενόντων
  • Εξάρθρημα
  • Κάταγμα
  • Σύνδρομο υπακρωμιακής προστριβής
  • Σύνδρομο πρόσκρουσης
  • Δυσκαμψία
  • Θυλακίτιδες/Ορογονοθυλακίτιδες
  • Παγωμένος ώμος
  • Τραυματισμός του βραχιονίου πλέγματος
  • Οστεοαρθρίτιδα
  • Ρευματοειδής αρθρίτιδα
  • Καρδιαγγειακές παθήσεις
  • Σύνδρομο θωρακικής εξόδου
  • Σηπτική αρθρίτιδα
  • Νέκρωση της κεφαλής του βραχιονίου οστούν
  • Όγκος/Κακοήθεια (όγκος Pancoast)

Παράγοντες κινδύνου που έχουν συσχετισθεί με την εμφάνιση της ωμαλγίας είναι η ηλικία και το είδος του επαγγέλματος. Σε νεαρές ηλικίες σχετίζεται με τραυματισμούς κυρίως ενώ σε μεγαλύτερες ηλικιακές ομάδες με εκφυλιστικές αλλοιώσεις. Επαγγέλματα που απαιτούν επαναλαμβανόμενες κινήσεις των άνω άκρων ιδιαίτερα στο επίπεδο άνωθεν της κεφαλής ή αθλητές (π.χ. καλαθοσφαιριστές, παίκτες βόλλευ, αθλητές ενόργανης γυμναστικής, αθλητές άρσης βαρών κ.α.) και επαγγέλματα που περιλαμβάνουν δόνηση (π.χ. χειριστές κομπρεσέρ) αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης ωμαλγίας.

Συμπτώματα

Η συμπτωματολογία διαφοροποιείται ανάλογα με το αίτιο πρόκλησης της ωμαλγίας. Το πρωταρχικό σύμπτωμα είναι ο πόνος ο οποίος μπορεί να ποικίλει σε:
  • Θέση. Να είναι διάχυτος, εντοπισμένος στην πρόσθια ή στην εξωτερική πλευρά του ώμου, ακτινοβολούμενος στον αυχένα ή και το αντιβράχιο
  • Ένταση. Να είναι οξύς, μέτριος, ήπιος. Οι ασθενείς αναφέρουν συνήθως έναν οξύ πόνο στον ώμο και ειδικά σε δραστηριότητες που τους αναγκάζουν να ανεβάζουν το άνω άκρο πάνω από το επίπεδο του ώμου.
  • Τρόπο πρόκλησης, για παράδειγμα να επιδεινώνεται ή να προκαλείται με κινήσεις του ώμου και να παύει στην ανάπαυση ή να είναι ένας μόνιμος αδιάκοπος πόνος. Ο πόνος από φλεγμονή, συνοδεύεται επιπλέον από οίδημα, θερμότητα, ερυθρότητα. Ο νυχτερινός πόνος εμφανίζεται σε ένα μεγάλο ποσοστό των ασθενών και είναι συνήθως τόσο έντονος που διαταράσσει τον ύπνο.

Άλλες κλινικές εκδηλώσεις της ωμαλγίας είναι:

  • Αδυναμία/απώλεια κίνησης του ώμου και λειτουργικές διαταραχές. Οι κινήσεις που επηρεάζονται πιο συχνά είναι η κάμψη, η απαγωγή, η έξω στροφή και η έσω στροφή πίσω από την πλάτη.
  • Δυσκολία εύρεσης θέσης ανάπαυσης.
 

Διάγνωση

Η διάγνωση της ωμαλγίας είναι ιδιαίτερα απαιτητική και σημαντικό ρόλο θα παίξει στην θεραπεία ο προσδιορισμός του μηχανικού παράγοντα που καθορίζει την εικόνα, την παθολογία και εν τέλει την επιλογή της θεραπείας του εκάστοτε ασθενούς.

Στην διάγνωση της ωμαλγίας ο απεικονιστικός έλεγχος συνήθως δεν απαιτείται (πέρα από τραυματικές καταστάσεις) και τίθεται κυρίως με την κλινική εξέταση. Συχνά προκύπτει η ανάγκη να διαφοροδιαγνωστεί η πραγματική αιτία των συμπτωμάτων και να διαχωριστεί αυτή καθεαυτή η παθολογία του ώμου από μία παθολογία της σπονδυλικής στήλης, του πνευμονικού παρεγχύματος, στομάχου κλπ.

Τα απεικονιστικά ευρήματα στερούνται διαγνωστικής εγκυρότητας, τις περισσότερες φορές και δεν μπορούν να κατευθύνουν τον κλινικό συλλογισμό.
Η κλινική διάγνωση της ωμαλγίας μπορεί να γίνει μέσω της έγκυρης και αξιόπιστης εξέτασης Μηχανικής Διάγνωσης & Θεραπείας (ΜΔΘ) του ώμου.
Ο κλινικός λαμβάνει λεπτομερές ιστορικό, όπου καταγράφονται αναλυτικές πληροφορίες σχετικά με τη διαχείριση της καθημερινότητας (προφίλ του ασθενούς), τις λειτουργικές ανικανότητες λόγω του πόνου, λεπτομέρειες σχετικά με τη φύση και την εξέλιξη του πόνου/επεισοδίου, τις δραστηριότητες που επιδεινώνουν/βελτιώνουν τα συμπτώματα, το προηγούμενο ιστορικό και την κατάσταση της υγείας του, την πιθανή φαρμακευτική αγωγή που ακολουθεί και τις εξετάσεις απεικονιστικές/εργαστηριακές που διαθέτει ο ασθενής.
Η φυσική εξέταση που ακολουθεί περιλαμβάνει την επισκόπηση της άρθρωσης (θερμότητα,οίδημα,ερυθρότητα,ευαισθησία), την απώλεια κίνησης στις ενεργητικές και παθητικές κινήσεις και τη συμπεριφορά των συμπτωμάτων, κάτω από προσδιορισμένες κινητικές δοκιμασίες (επαναλαμβανόμενες κινήσεις ή παρατεταμένες θέσεις ενεργητικά ή παθητικά/ με ή χωρίς αντίσταση).
 

Θεραπεία

Οι αρχές θεραπείας θα εφαρμοστούν με βάση τα ευρήματα της κλινικής εξέτασης και διαφορικής διάγνωσης ΜΔΘ. Οι οδηγίες θα είναι εξατομικευμένες και  θα έχουν στόχο στις γρήγορες και παραμένουσες βελτιώσεις, τόσο στη συμπτωματική, κινητική, όσο και λειτουργική εικόνα του ασθενούς.
Ο κλινικός θα προσδιορίσει ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα θεραπευτικών ασκήσεων, βασισμένο στις ανάγκες της παθολογίας και τις ικανότητες του ασθενούς. Οι θεραπευτικές ασκήσεις ΜΔΘ συνιστούν συγκεκριμένες, εύκολες και στοχευμένες ασκήσεις με δεδομένη συχνότητα και αριθμό επαναλήψεων μέσα στην ημέρα, ώστε με ελάχιστο χρόνο (2 λεπτά τη φορά), ο ασθενής να βελτιώνει διαρκώς και σταθερά την κλινική του εικόνα.
Ομοίως οι οδηγίες θα περιλαμβάνουν σαφείς πληροφορίες για αποφυγή εξατομικευμένων προδιαθεσικών ή προκλητικών παραγόντων.
Βασικός στόχος είναι η αντιμετώπιση του αίτιου και όχι μόνο των συμπτωμάτων. Η εκπαίδευση για αυτοθεραπεία είναι επίσης διαρκής στόχος της ΜΔΘ, κάνοντας τον ασθενή διαχρονικά ανεξάρτητο και ικανό για σωστή διαχείριση της καθημερινότητας στο διηνεκές. Τέλος, η πρόληψη υποτροπών και η αποφυγή επιβαρυντικών παραγόντων συνιστούν τα μέγιστα στην αντιμετώπιση της χρονιότητας, που αποτελεί σημαντικότατο επιβαρυντικό παράγοντα.