Εάν αυξηθούν ή τροποποιηθούν οι φορτίσεις στην πελματιαία απονεύρωση τότε ξεκινά μια εκφυλιστική διαδικασία. Η προκλητικές διαδικασίες αν συνεχιστούν μπορούν να επιφέρουν ουσιαστικές αλλαγές στη δομή της απονεύρωσης και η αποτυχία επούλωσης οδηγεί σε μια εκφυλιστική κατάσταση. Παρόλα αυτά, σε πολλές παθολογίες τις πελματιαίας απονεύρωσης δεν είμαστε σίγουροι για το ακριβές αίτιο που τις προκάλεσε.
Παράγοντες κινδύνου
Οι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο να αναπτύξει κάποιος παθολογία της πελματιαίας απονεύρωσης είναι οι εξής:
- Ηλικία. Άτομα μεταξύ 40-60 ετών έχουν αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης παθολογίας της πελματιαίας απονεύρωσης.
- Άτομα με αυξημένο σωματικό βάρος
- Επαγγέλματα που απαιτείται παρατεταμένη ορθοστασία όπως πχ δάσκαλοι.
- Εμφανίζονται κυρίως σε δρομείς μεγάλων αποστάσεων, σε άτομα που ασχολούνται με το χορό και το μπαλέτο
- Η μηχανική του πέλματος. Άνθρωποι που περπατούν ή αθλούνται χωρίς παπούτσια, έχουν μεγάλη ποδική καμάρα φέρνουν σε τάση την πελματιαία απονεύρωση ασκώντας τακτικές φορτίσεις που είναι δυνητικά επιβλαβείς.
- Ο πόνος στην πελματιαία απονεύρωση εμφανίζεται κοντά στην περιοχή της πτέρνας
- Η μεγαλύτερη αίσθηση του πόνου παρατηρείται τις πρωινές ώρες συνήθως στα πρώτα βήματα κατά την έγερση από το κρεβάτι.
- Ο πόνος επίσης εμφανίζεται κατά την ορθοστασία καθώς και κατά την έγερση από μία καρέκλα.
- Ο πόνος χειροτερεύει συνήθως μετά από μια έντονη δραστηριότητα όπως πχ μετά την άσκηση αλλά όχι κατά τη διάρκεια της δραστηριότητας.
Διάγνωση
Στη διάγνωση της παθολογίας της πελματιαίας απονεύρωσης θα παίξει σημαντικό ρόλο ο προσδιορισμός του μηχανικού παράγοντα που καθορίζει την εικόνα, την παθολογία και εν τέλει την επιλογή της θεραπείας του εκάστοτε ασθενούς.
Συχνά προκύπτει η ανάγκη να διαφοροδιαγνωστεί η πραγματική αιτία των συμπτωμάτων και να διαχωριστεί αυτή καθεαυτή η παθολογία της πελματιαίας απονεύρωσης από ένα κάταγμα του άκρου πόδα, που μπορεί να προκαλεί συμπτώματα στο πέλμα.
Η κλινική διάγνωση της παθολογίας της πελματιαίας απονεύρωσης μπορεί να γίνει μέσω της έγκυρης και αξιόπιστης εξέτασης Μηχανικής Διάγνωσης & Θεραπείας (ΜΔΘ) του άκρου πόδα.
Ο κλινικός λαμβάνει λεπτομερές ιστορικό, όπου καταγράφονται αναλυτικές πληροφορίες σχετικά με τη διαχείριση της καθημερινότητας (προφίλ του ασθενούς), τις λειτουργικές ανικανότητες λόγω του πόνου, λεπτομέρειες σχετικά με τη φύση και την εξέλιξη του πόνου/επεισοδίου, τις δραστηριότητες που επιδεινώνουν/βελτιώνουν τα συμπτώματα, το προηγούμενο ιστορικό και την κατάσταση της υγείας του, την πιθανή φαρμακευτική αγωγή που ακολουθεί και τις εξετάσεις απεικονιστικές/εργαστηριακές που διαθέτει ο ασθενής.
Η φυσική εξέταση που ακολουθεί περιλαμβάνει την επισκόπηση της άρθρωσης (θερμότητα,οίδημα,ερυθρότητα,ευαισθησία), την απώλεια κίνησης στις ενεργητικές και παθητικές κινήσεις και τη συμπεριφορά των συμπτωμάτων, κάτω από προσδιορισμένες κινητικές δοκιμασίες (επαναλαμβανόμενες κινήσεις ή παρατεταμένες θέσεις ενεργητικά ή παθητικά/ με ή χωρίς αντίσταση). Ο κλινικός θα μπορέσει να καθορίσει και να επιβεβαιώσει την διάγνωση της τενοντοπάθειας κλινικά από την πρώτη κιόλας μέρα. Ο κλινικός μπορεί να ζητήσει απεικονιστικές εξετάσεις (ακτινογραφία ή της μαγνητική τομογραφία (MRI)) σε περίπτωση που υποπτευθεί πιθανό κάταγμα.
Οι αρχές θεραπείας θα εφαρμοστούν με βάση τα ευρήματα της κλινικής εξέτασης και διαφορικής διάγνωσης ΜΔΘ. Οι οδηγίες θα είναι εξατομικευμένες και θα έχουν στόχο στις γρήγορες και παραμένουσες βελτιώσεις, τόσο στη συμπτωματική, κινητική, όσο και λειτουργική εικόνα του ασθενούς. Με βάση πρόσφατες κλινικές μελέτες φάνηκε πως άτομα με παθολογία της πελματιαίας απονεύρωσης κατάφεραν να καταργήσουν τα συμπτώματα τους και να αποκαταστήσουν τη λειτουργικότητά τους ακολουθώντας ένα εξατομικευμένο προοδευτικό πρόγραμμα θεραπευτικών ασκήσεων μερικών εβδομάδων, με μακροπρόθεσμα αποτελέσματα.
Ο κλινικός θα προσδιορίσει ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα θεραπευτικών ασκήσεων, βασισμένο στις ανάγκες της παθολογίας και τις ικανότητες του ασθενούς. Οι θεραπευτικές ασκήσεις ΜΔΘ συνιστούν συγκεκριμένες, εύκολες και στοχευμένες ασκήσεις με δεδομένη συχνότητα και αριθμό επαναλήψεων μέσα στην ημέρα, ώστε με ελάχιστο χρόνο (2 λεπτά τη φορά), ο ασθενής να βελτιώνει διαρκώς και σταθερά την κλινική του εικόνα.
Ομοίως οι οδηγίες θα περιλαμβάνουν σαφείς πληροφορίες για αποφυγή εξατομικευμένων προδιαθεσικών ή προκλητικών παραγόντων.
Βασικός στόχος είναι η αντιμετώπιση του αίτιου και όχι μόνο των συμπτωμάτων. Η εκπαίδευση για αυτοθεραπεία είναι επίσης διαρκής στόχος της ΜΔΘ, κάνοντας τον ασθενή διαχρονικά ανεξάρτητο και ικανό για σωστή διαχείριση της καθημερινότητας στο διηνεκές. Τέλος, η πρόληψη υποτροπών και η αποφυγή επιβαρυντικών παραγόντων συνιστούν τα μέγιστα στην αντιμετώπιση της χρονιότητας, που αποτελεί σημαντικότατο επιβαρυντικό παράγοντα.
