Με τον όρο αυχεναλγία ουσιαστικά περιγράφουμε ένα σύμπτωμα, δηλαδή άλγος/πόνος στην περιοχή του αυχένα. Ο πόνος στον αυχένα είναι πολύ κοινό σύμπτωμα στον σύγχρονο άνθρωπο. Συνήθως προκαλείται από κακή στάση σώματος. Μπορεί να κρατάει για λίγες ώρες ή ημέρες ή να αποκτήσει χρόνιο χαρακτήρα. Έχει την τάση να αυτοιάται μεν αλλά να επανέρχεται δε, ταλαιπωρώντας αρκετά έντονα τα άτομα στην καθημερινότητα τους.

Αίτια

Τα αίτια της αυχεναλγίας μπορεί να ποικίλουν.  Τις περισσότερες φορές τα συμπτώματα της αυχεναλγίας είναι μηχανικής αιτιολογίας. Κάθε ανατομικό στοιχείο της αυχενικής μοίρας σπονδυλικής στήλης, μπορεί να προκαλέσει πόνο. Συνήθη αίτια πόνου είναι:
  • Οι δομικές αλλαγές που υφίσταται ο μεσοσπονδύλιος δίσκος (λόγω εκφύλισης ή γήρανσης)
  • Πίεση νευρικής ρίζας
  • Εκφύλιση ή και τραυματισμός των αρθρώσεων που απαρτίζουν την αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης
  • Κακή χρήση του αυχένα

Επιπλέον συγκεκριμένες παθολογικές καταστάσεις που σχετίζονται με την αυχεναλγία είναι η οστεοαρθρίτιδα, ρευματοειδής αρθρίτιδα, μηνιγγίτιδα, όγκος/κακοήθεια, αυχενική μυελοπάθεια, τραυματισμός/κάκωση δίκην μαστιγίου (whiplash), σπονδυλική στένωση, ινομυαλγία κ.α..

Παράγοντες κινδύνου που σχετίζονται με την εμφάνιση της αυχεναλγίας είναι:

  • Η κακή καθιστή θέση.
  • Το παρατεταμένο ή διαρκές σκύψιμο της κεφαλής.
  • Πολύωρη χρήση υπολογιστή/ tablet/ smartphone.
  • Η χρόνια καταπόνηση του αυχένα λόγω εργασιακών απαιτήσεων ή ψυχαγωγικών δραστηριοτήτων (οδοντίατροι, μουσικοί, μικροβιολόγοι, κοσμηματοποιοί, αθλητές κ.α.) .
  • Είδος εργασίας (π.χ δουλειά γραφείου)
  • Κακή στάση σώματος
  • Κάπνισμα
  • Στρες/Άγχος

Συμπτώματα

Ο πόνος στον αυχένα μπορεί να είναι εντοπισμένος, να αντανακλά στο κεφάλι μονόπλευρα ή αμφοτερόπλευρα, να ακτινοβολεί στη ράχη ή και στον ώμο, στο βραχίονα, στον αγκώνα, στο αντιβράχιο, στον καρπό, την παλάμη και τα δάκτυλα του χεριού . Μπορεί να είναι διακοπτόμενος ή αδιάκοπος και να ποικίλει σε ένταση μέσα στην ημέρα. Επιπλέον μπορεί να συνοδεύεται και από άλλα συμπτώματα όπως ίλιγγος, κεφαλαλγία, τάση για εμετό. Στην συμπτωματολογία μπορεί να παρατηρηθούν και νευρολογικά σημεία στα άνω άκρα όπως μούδιασμα/μυρμήγκιασμα, μείωση αισθητικότητας, κινητικές διαταραχές και αδυναμία. Απώλεια κίνησης του αυχένα είναι πιθανό να παρατηρηθεί.
 

Διάγνωση

Η διάγνωση της αυχεναλγίας τίθεται πρωτίστως μέσω της λήψης ιστορικού και της φυσικής εξέτασης. Ο απεικονιστικός έλεγχος δεν σχετίζεται πάντα με την συμπτωματολογία του ασθενούς. Μπορεί να υπάρχουν απεικονιστικά ευρήματα αλλά το άτομο να είναι ασυμπτωματικό. Η μηχανική διάγνωση από την άλλη μέσω της ενδελεχούς λήψης του ιστορικού και της λεπτομερούς φυσικής εξέτασης Μηχανικής Διάγνωσης & Θεραπείας (ΜΔΘ) θα καθορίσει αν η αυχεναλγία είναι μηχανικής αιτιολογίας ή όχι.

Ο κλινικός λαμβάνει λεπτομερές ιστορικό, όπου καταγράφονται αναλυτικές πληροφορίες σχετικά με τη διαχείριση της καθημερινότητας (προφίλ του ασθενούς), τις λειτουργικές ανικανότητες λόγω του πόνου, λεπτομέρειες σχετικά με τη φύση και την εξέλιξη του πόνου/επεισοδίου, τις δραστηριότητες που επιδεινώνουν/βελτιώνουν τα συμπτώματα, το προηγούμενο ιστορικό και την κατάσταση της υγείας του, την πιθανή φαρμακευτική αγωγή που ακολουθεί και τις εξετάσεις απεικονιστικές/εργαστηριακές που διαθέτει ο ασθενής.
Η φυσική εξέταση που ακολουθεί περιλαμβάνει την παρατήρηση της καθιστής και όρθιας στάσης, τη νευρολογική εξέταση, την απώλεια κίνησης που εμφανίζει κατά την εξέταση και τη συμπεριφορά των συμπτωμάτων, κάτω από προσδιορισμένες κινητικές δοκιμασίες (επαναλαμβανόμενες κινήσεις ή παρατεταμένες θέσεις).
Στόχος είναι ο συσχετισμός των παραπάνω πληροφοριών με τα ευρήματα (απεικονιστικά-κλινικά) ώστε να προσδιοριστεί η ταύτιση της κλινικής εικόνας με τα απεικονιστικά ευρήματα.
Η διάγνωση της αυχεναλγίας με βάση τις αρχές της ΜΔΘ θα θέσει με αξιοπιστία  την προγνωστική πορεία του ασθενή.
 

Θεραπεία

Οι αρχές θεραπείας θα εφαρμοστούν με βάση τα ευρήματα της κλινικής εξέτασης ΜΔΘ, οι οδηγίες θα είναι εξατομικευμένες και  θα έχουν στόχο στις γρήγορες και παραμένουσες βελτιώσεις, τόσο στη συμπτωματική, όσο και λειτουργική εικόνα του ασθενούς.

Τις περισσότερες φορές, παρατηρούνται βελτιώσεις στα συμπτώματα του ατόμου από την πρώτη κιόλας συνεδρία. Ο κλινικός θα προσδιορίσει ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα θεραπευτικών ασκήσεων, βασισμένο στις ανάγκες της παθολογίας και τις ικανότητες του ασθενούς. Οι θεραπευτικές ασκήσεις ΜΔΘ συνιστούν συγκεκριμένες, εύκολες και στοχευμένες ασκήσεις με δεδομένη συχνότητα και αριθμό επαναλήψεων μέσα στην ημέρα, ώστε με ελάχιστο χρόνο (2 λεπτά τη φορά), ο ασθενής να βελτιώνει διαρκώς και σταθερά, την κλινική του εικόνα. Ομοίως οι οδηγίες θα περιλαμβάνουν σαφείς πληροφορίες για αποφυγή εξατομικευμένων προδιαθεσικών ή προκλητικών παραγόντων. Η διόρθωση και υιοθέτηση σωστής καθιστής στάσης είναι ζωτικής σημασίας για την αποκατάσταση και στοιχείο εκπαίδευσης του ασθενή για αυτοθεραπεία.

Βασικός στόχος είναι η αντιμετώπιση του αίτιου και όχι μόνο των συμπτωμάτων. Η εκπαίδευση για αυτοθεραπεία είναι επίσης διαρκής στόχος της ΜΔΘ, κάνοντας τον ασθενή διαχρονικά ανεξάρτητο και ικανό για σωστή διαχείριση της καθημερινότητας στο διηνεκές. Τέλος, η πρόληψη υποτροπών και η αποφυγή επιβαρυντικών παραγόντων συνιστούν τα μέγιστα στην αντιμετώπιση της χρονιότητας, που αποτελεί σημαντικότατο επιβαρυντικό παράγοντα.